Мыш сайын нопйӧн

Июль пом, он и тӧдлы – ар воас. Эз нин уна кад коль, медым пӧттӧдз шойччыны да гожъявны войвывса шонді улын. И та понда унаӧн мӧдӧдчӧны саридз дорӧ, но шойччыны ӧд позьӧ оз сӧмын лунвылын, но и войвылын. Тадзи чайтӧ Николай Симпелев, кодкӧд кольӧм лунъясӧ мойвиис сёрнитыштны. –Неважӧн семьяӧн, гӧтыркӧд да пикӧд, ветлім Урал гӧраясӧ. Сэні вӧлі котыртӧма «Уральские ночи» турслёт. –Николай Иванович, а кыдзи тіян чужис мӧвпыс ветлыны Уралӧ? Ӧд таӧдз ті сэні некор эн вӧлӧй. –Неважӧн сэтчӧ ветлӧмаӧсь Одыбса ёртъясӧй, кодъяслы Ураллӧн мичлуныс йиджӧма сьӧлӧмӧдзыс. И мыйла пӧ мунны суйӧрсайӧ, кор асланым республиканым озыр нэмӧвӧйся зумыд вына Урал изӧн, помтӧм-дортӧм пармаӧн, чериа ты-юӧн, бур сьӧлӧма да ыджыд сяма йӧзӧн. –Кыдзи муніс походныд? –Поездӧн воӧдчим Собь станцияӧдз. Сэсянь мӧдӧдчим гӧраясӧ, а бӧрыннас кежалім вӧрса ты дорӧ. Миян Кӧрткерӧс районса группаын вӧлі 16 морт да нӧшта 9-ӧн – Изьва районысь. Котырнымӧс нуӧдісны ыджыд опыта да тӧлка тренеръяс: Лӧкчимдінысь Виктор Митюшев да Щельяюрысь Алексей Тарасенко. Окота висьтавны налы ыджыд аттьӧ, ӧд найӧ сяммӧмаӧсь лӧсьӧдны челядькӧд да налӧн бать-мамкӧд бур йитӧд, ышӧдӧны зонпосниӧс радейтны вӧр-ва. Медым гажаджык вӧлі кыпӧдчыны керӧс вылӧ, мунігчӧж котыртлісны аслыспӧлӧс конкурсъяс, висьталісны тайӧ местаяс йывсьыс легендаяс... Нимкодь, мый эмӧсь татшӧм том йӧз, кодъяс став сьӧлӧмсяньыс радейтӧны ассьыныс уджсӧ. –Кутшӧм мытшӧдъяс паныдасьлісны туйын? –Зэв уна номйыс, та мындасӧ ме сэсся некытысь эг аддзыв. Содтӧд сулаліс жар поводдя. Но та вылӧ видзӧдтӧг некод эз элясь сьӧкыдлун вылӧ, ӧд сэтшӧм мичаӧсь сэні гӧраясыс, а сынӧдыс кутшӧм сӧстӧм! Синмыд шензьӧ, кор каян керӧс йылас, а сэні куйлӧ лым. А гӧра тшупӧдсянь киссьысь валӧн шыыс быттьӧ ӧні на сяльгӧ пельын... –Сьӧкыд-ӧ кайны Урал из вылӧ? Колӧ-ӧ водзвыв дасьтысьны да песыштны вын-эбӧс? –Дерт, колӧ бур дзоньвидзалун, медым мортыс тӧдіс, мый вермас «венласьны» гӧраяскӧд. Но позьӧ ӧд бӧрйыны аслыд кокньыдджык ордым, быдсикасыс тай эм. Кодкӧ кайӧ гӧра вылӧ, кодкӧ кывтӧ катамаранӧн, а кодкӧ шойччӧ бипур дорын – быдӧн вермӧ аддзыны аслыс сьӧлӧм сертиыс туй. Медводдзаысь кӧ мунан Войвыв Уралӧ, оз ков бӧрйыны крут гӧраяс, содас сямыд да, сэки нин позяс мӧдӧдчыны сьӧкыдджык ордымті. –Эн полӧй аскӧдыд босьтны ичӧт пинытӧ? –Ваня помаліс мӧд класс. Но колӧ шуны, походӧ ветлігӧн сійӧ син водзын верстяммис. И мукӧд челядьыс ӧдйӧ велалісны пестыны бипур, зэвтны палатка, пуны сёян. Торйӧн нимкодь, мый некод эз гажтӧмтчы гортсьыс, эз элясь сьӧкыдлун вылӧ, эз пов падмӧг-мытшӧдысь. Ныв-зон поход дырйи аддзисны выль ёртъясӧс. Такӧд йитӧдын тренеръяс котыртлісны «Гуся ёрт» конкурс. Пудъясим да быдӧнлы вичмис морт, кодлы поход дырйи колӧ вӧлі отсавны. –Кывлі, ӧткымын турист оз тӧждысь Урал вӧсна, кытчӧсюрӧ шыблалӧ быдсяма лӧп-ёгсӧ. Татшӧмсӧ ті аддзылінныд? –Дерт, кӧнсюрӧ паныдасьліс лӧп чукӧрыс. Но ми век вӧлі зілям сотны либӧ гуавны шыблассӧ. Ок, уна на Уралас быдсяма сімӧм кӧртыс, мый кольӧма геологъяслӧн корсьысьӧм да предприятиеяс тупкӧм бӧрын. Сюрліс и тешкодьтор: крут чой вылын сулаліс кӧр видзысьлӧн дадь, кыдзи сійӧс сэтчӧ катӧдӧмаӧсь, кольӧ сӧмын мӧвпавны. –А мый сёйинныд-юинныд кузь туйын? –Мый асьным пуим, сійӧн и чӧсмасим: асывнас – рок, пажын дырйи – шыд, а рытнас – макарон. Бӧръям вӧлі дежурнӧйӧс: ӧтияс идралӧны палатка, а мӧдъяс пусьӧны да тасьті-пань мыськалӧны. А кор каям гӧраяс вылӧ, аскӧд вӧлі босьтам косьтӧм фрукты, шоколад да ӧрек. Этшаджык кӧ сёян – и нопйыд кокньыдджык. Да и татшӧм вӧлӧгаыс ёна пӧтӧсаджык мукӧдсьыс. –Гӧра вылад «кавшасьны» зэв на ӧд сьӧкыд. Дерт, кокньыдджык, кор мыш саяд нопйыд абу вывті ыджыд. Мый эськӧ быть колӧ босьтны походӧ? –Луннас вӧлі жар, но шонді саймовтчӧм бӧрын ыркалӧ. Та вӧсна быть колӧ босьтны шоныд паськӧм, ӧд войясыс кӧдзыдӧсь. Дерт, колӧ и ном-гебйысь видзан сорас. Гӧраясті ветлігӧн ми унджык кӧлуйсӧ кольлім лагерӧ, аскӧд босьтлім сӧмын медся коланасӧ. Но быдӧнлӧн нопйыс вӧлі матӧ 20-30 килограмм сьӧкта. –Мӧд во бара на ветланныд шойччыны Войвыв Уралӧ? –Артмас кӧ, дерт, бара на ветла. Бӧръя сӧмын мӧд ордым, окота аддзывлыны Народа, Маньпупунёр гӧраяс. А ыззя кӧ, колӧкӧ, и Байкал видзӧдлыны ветла, Россияын ӧд уна на мича местаыс. –Дона-ӧ сувтӧ татшӧм шойччӧмыс? –Ми вештім сизим сюрс шайт быд мортысь. Чайта да, зэв на донтӧм петіс, ӧд саридз дорӧ ветлыны ёна унджык сьӧм ковмас. –Николай Иванович, кутшӧм сӧвет ті верманныд сетны налы, кодъяс збоймӧдчасны ветлыны Из дорӧ? –Кыдзи и шулі водзынджык, босьтӧй сьӧрсьыныд шоныд паськӧм, ном-гебйысь репеллент да видзӧй кокнытӧ. Ӧд кузь туйын кӧ зыртанныд коктӧ, вывті сьӧкыд лоӧ воӧдчыны лагерӧдз. А медтӧдчанаыс – лӧсявны мукӧд йӧзкӧд. Ӧтнадлы сэні сьӧкыд, да неминуча кӧ лоас, отсӧг вылӧ локтасны сӧмын ёртъясыд. И дерт жӧ, оз ков нинӧмысь повны. "Коми му" газет. Павел КОРОЛЁВ. Снимокъясыс Николай СИМПЕЛЕВЛӦН.
Регион: 
Автор материала: